Ung thư máu có di truyền không?

1. Ung thư máu

Ung thư máu là một loại ung thư ác tính, được chia thành nhiều loại khác nhau, việc điều trị bệnh ung thư máu cũng rất phức tạp, tốn kém và có tỉ lệ tử vong rất cao.

Ung thư xảy ra khi một nhóm tế bào liên tục tăng sinh không kiểm soát, thường là hậu quả của một đột biến gen mới phát sinh trong quá trình sinh trưởng. Tuy nhiên, một số biến thể gen cũng đã được chứng minh có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư. Điều này có nghĩa là khi bạn mang biến thể gen này, không phải 100% sẽ bị ung thư nhưng nguy cơ của bạn sẽ cao hơn người khác và các biến thể này có thể di truyền qua các thế hệ.

Ung thư máu có di truyền không?

Các nhà khoa học đã tìm ra nhiều gen liên quan đến tăng nguy cơ một số loại ung thư máu. Nếu bố mẹ mang các biến thể này thì những đứa con cũng có nguy cơ thửa hưởng các biến thể đó. Do vậy, mặc dù ung thư máu không thường xảy ra trong gia đình nhưng các thành viên thừa hưởng một số biến thể gen có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư máu.

2. Các loại ung thư máu liên quan đến di truyền

Các loại ung thư máu liên quan đến di truyền bao gồm 3 loại: Bệnh bạch cầu, ung thư bạch huyết, u tủy

a. Bệnh bạch cầu

Bệnh bạch cầu là bệnh ung thư máu trong tủy xương. Khi bị bệnh bạch cầu, tuỷ xương tạo ra quá nhiều tế bào bạch cầu bất thường, đồng thời giảm sinh tế bào hồng cầu và tiểu cầu.

Triệu chứng của Bệnh bạch cầu

Biến thể các gen RUNX1, CEBPA, GATA2, ANKRD26, DDX41, ETV6… làm tăng nguy cơ mắc một số loại bệnh bạch cầu như:

• Bạch cầu mạn tính dòng lympho (CLL)
• Bạch cầu cấp dòng tủy (AML)
• Hội chứng rối loạn sinh tủy
• Lơ xê mi kinh dòng hạt (CMML)
• Bạch cầu mạn dòng tuỷ đơn bào (JMML)

b. Lymphoma (ung thư bạch huyết)

Lymphoma là ung thư bạch huyết ảnh hưởng đến tế bào lympho, một loại tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng. Các tế bào lympho bất thường nhân lên, tập trung trong các hạch bạch huyết và các mô khác, ngăn cản hoạt động của hệ thống miễn dịch.

Lymphoma (ung thư bạch huyết)

Nguy cơ mắc ung thư hạch bạch huyết tăng khi mang biến thể của gen IKZF1, SH2B3, PAX, bao gồm:

• U lympho Hodgkin
• U lympho không Hodgkin
• Waldenström's macroglobulinemia

c. U tủy (Myeloma)

Ung thư máu là căn bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm

Trong u tủy, các tương bào bất thường không thể tạo ra các kháng thể chống lại nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch suy giảm và có thể thiếu hồng cầu, nồng độ canxi cao và suy thận. Các đột biến tìm thấy trên gen KDM1A/LSD1 liên quan đến bệnh đa u tuỷ xương có tính chất gia đình.

Đặt lịch với IVIE - Bác sĩ ơi để được tư vấn, hướng dẫn và đặt lịch khám với các bác sĩ đầu ngành về ung thư và huyết học.

1900 3367

3. Các yếu tố nguy cơ khác của ung thư máu

Yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư máu, bên cạnh các biến thể gen làm tăng nguy cơ ung thư của một người, các đột biến gen mới phát sinh là nguyên nhân gây ra hầu hết các bệnh ung thư máu. Nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng xảy ra đột biến đã được tìm ra.

a. Yếu tố nguy cơ gây bệnh bạch cầu

• Tiếp xúc với liều lượng lớn bức xạ ion hóa, chẳng hạn như tia X
• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc

Yếu tố nguy cơ gây bệnh bạch cầu

• Tiếp xúc với xăng dầu, formaldehyde, benzen (thường có trong keo dán, chất tẩy rửa, thuốc nhuộm…)
• Hội chứng Down
• Bệnh đa hồng cầu

b. Yếu tố nguy cơ gây bệnh lymphoma

• Nhiễm virus như HIV, Epstein-Barr, Human T-lymphotropic virus loại I (HTLV-I)
• Tiếp xúc với một số loại thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ

c. Yếu tố nguy cơ gây bệnh u tủy

• Nam giới thường gặp hơn nữ
• Từ 45 tuổi trở lên
• Người Mỹ gốc Phi
• Béo phì
• Tiếp xúc với tia X hoặc các loại bức xạ ion hóa khác

Xem thêm các bài viết chuyên mục Di truyền

4. Tiên lượng chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư máu

Chẩn đoán ung thư máu tại Mỹ được thống kê là cứ mỗi 3 phút có một người được, một bệnh nhân ung thư máu qua đời. Theo thống kê của Hiệp hội Bệnh bạch cầu & Ung thư bạch huyết Mỹ (Leukemia & Lymphoma Society), tỷ lệ sống trên 5 năm đối với các loại ung thư máu như sau:

• Bạch cầu cấp dòng lympho: 72,1%
• Bạch cầu cấp dòng tủy: 29,8%
• Bạch cầu mạn tính dòng lympho: 88,6%
• Bạch cầu mạn tính dòng tủy: 71,7%
• U lympho Hodgkin: 89,6%
• U lympho không Hodgkin: 75,1%
• U tủy: 55,1%

Tuy nhiên, tiên lượng của mỗi bệnh nhân ung thư là khác nhau, phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn và điều trị.

Hầu hết ung thư máu là do đột biến gen mắc phải, mới phát sinh trong quá trình sinh trưởng. Tuy nhiên, có nhiều biến thể gen đã được chứng minh làm tăng nguy cơ một số loại ung thư máu. Các yếu tố di truyền này không thể kiểm soát được. Vì vậy chỉ có thể làm giảm nguy cơ ung thư máu bằng cách tránh các yếu tố khác ví dụ hút thuốc lá, benzen, thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu, bức xạ ion hoá…

Ung thư máu là do đột biến gen mắc phải, mới phát sinh trong quá trình sinh trưởng

5. Làm thế nào để biết bản thân có mắc bệnh di truyền không?

Xét nghiệm di truyền là một phương thức xác định chẩn đoán có mắc bệnh di truyền không, thông qua kết quả phân tích gen bác sĩ có thể xác định huyết thống, chẩn đoán nguy cơ gây ung thư, tỷ lệ mắc bệnh mạn tính, bệnh di truyền và thậm chí là tìm hiểu tiềm năng của mỗi người.

Genetica là một trong những đơn vị tiên phong trong ứng dụng giải mã gen vào y học chính xác, được sáng lập bởi 2 tiến sĩ gốc Việt, trụ sở đặt tại San Francisco, Mỹ và có 2 văn phòng tại Việt Nam. Dịch vụ giải mã gen sử dụng dữ liệu dành cho người châu Á, kết hợp giữa ứng dụng Trí Tuệ Nhân Tạo và công nghệ sinh học hàng đầu của Mỹ có độ chính xác tới 99,9%. Không lấy mẫu máu, xét nghiệm gen được phân tích từ niêm mạc miệng trong mẫu nước bọt giúp hạn chế cảm giác đau, lấy mẫu nhẹ nhàng, đơn giản, thuận tiện ngay tại nhà.

Xét nghiệm di truyền tại Genetica

Bạn có thể tham khảo một số gói xét nghiệm gen của Genetica dưới đây:

Trên đây là một số gói xét nghiệm gen điển hình có thể tham khảo, ngoài ra Genetica còn có nhiều gói xét nghiệm khác phù hợp với nhu cầu của mỗi người.

Từ ngày 23/9/2022 đến 23/11/2022, Genetica áp dụng ưu đãi giảm giá 20% cho các dịch vụ xét nghiệm gen dành cho khách hàng đặt hẹn qua tổng đài 1900 638367. Các thông tin về ưu đãi liên hệ để được tư vấn.

Ung thư máu để được phát hiện sớm nên được kiểm tra sức khoẻ định kỳ và đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám khi có các dấu hiệu bất thường, hoặc đặt lịch với IVIE - Bác sĩ ơi để được tư vấn, hướng dẫn và kết nối với các bác sĩ đầu ngành về ung thư và huyết học.

1900 3367