Viêm cơ tim do virus, vi khuẩn và Rickettsia

1. Viêm cơ tim do virus

Trong số các loại virus gây viêm cơ tim thì Coxsackie B là nhóm nguyên nhân hay gặp nhất ở các nước phương Tây. Người bệnh thường sẽ có triệu chứng của nhiễm virus như sốt, đau cơ, đau khớp và viêm đường hô hấp trên như ho, hắt hơi, sổ mũi, … kèm biểu hiện đau ngực kiểu cơ học: tăng lên khi thay đổi tư thế, khi ho, khi hít thở. Đa phần người bệnh sẽ tự hồi phục và các triệu chứng sẽ thuyên giảm sau 2-4 tuần, khi độc lực của virus hết tác dụng. Phác đồ điều trị chủ yếu tập trung vào giải quyết triệu chứng. 

Oxsackie virus B: nguyên nhân thường gặp gây viêm cơ tim ở các nước phương Tây

Một số loại virus thường gặp khác ở Việt Nam như cytomegalovirus (CMV), sốt xuất huyết (Dengue), cúm A, B và thủy đậu rất ít khi gây tổn thương viêm cơ tim, nếu có thường ở giai đoạn muộn khi bệnh đã chuyển nặng. Chẩn đoán dựa vào triệu chứng đau ngực không rõ ràng, kèm biến đổi trên điện tâm đồ và dấu ấn sinh học Troponin. Điều trị dựa theo nguyên nhân, ví dụ như cúm A đã có thuốc đặc hiệu Oseltamivir (Tamiflu). Ngoài ra chủ yếu là điều trị triệu chứng, bồi phụ nước điện giải.

Chẩn đoán và điều trị sớm cúm giúp ngăn ngừa nguy cơ gây biến chứng, trong đó có viêm cơ tim

Đối với HIV, viêm cơ tim chiếm khoảng 50% số người bệnh mắc HIV nhập viện do cấp cứu và trong số còn lại khoảng 15% không có biểu hiện triệu chứng. Người bệnh thường nhập viện trong bệnh cảnh của đợt cấp suy tim kèm ứ trệ tuần hoàn ngoại vi, với nguyên nhân được cho là sự phối hợp của nhiều yếu tố. Cơ chế bệnh sinh do virus HIV và các bệnh nhiễm trùng cơ hội (hay gặp ở bệnh nhân có hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS)) gây tổn thương trực tiếp lên tế bào cơ tim.

Tỉ lệ không xác định được nguyên nhân gây viêm cơ tim ở người bệnh mắc HIV lên tới gần 90%. Có nhiều nguyên nhân cho vấn đề này, tuy nhiên nguyên nhân chính là do khó xác định được các vi sinh vật gây tổn thương trực tiếp cơ tim, vì đa số là các loại gây nhiễm trùng cơ hội khó hoặc chưa phân lập được bằng các thiết bị hiện tại như: toxoplasmosis, Cryptococcosis, Mycobacterium avium intracellulare, Epstein-Barr,…Nói chung, điều trị chủ yếu là điều trị suy tim kết hợp với giải quyết triệu chứng ứ trệ tuần hoàn ngoại biên kèm kết hợp với thuốc kháng retrovirus. Nếu không tiên lượng xấu với thời gian sống chỉ khoảng 3 tháng. 

HIV/AIDS gây suy giảm miễn dịch cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc viêm cơ tim

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa tim mạch có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Viêm cơ tim do Rickettsia

Rickettsia thuộc nhóm vi sinh vật có cấu trúc giống vi khuẩn Gram âm, kí sinh nội bào. Đây là một nhóm khá thường gặp và có nhiều dưới nhóm có thể gây viêm cơ tim gồm:

- Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn và viêm màng ngoài tim do R. burnetii. Viêm cơ tim ít gặp hơn nhưng vẫn xuất hiện, gây ra biến đổi điện tâm đồ nhất thời tại ST-T.

- Tổn thương viêm mạch lan tỏa gây ra viêm cơ tim do R. rickettsia. Bên cạnh có sốt phát ban điển hình, người bệnh có đau ngực nhiều kèm biến đổi điện tâm đồ. Siêu âm tim thấy chức năng tim suy giảm rõ rệt, đặc biệt là chức năng thất trái. Tổn thương có thể kéo dài tới sau khi tình trạng nhiễm trùng đã hết và trở thành suy tim mạn tính.

- Một dạng bệnh lý thường gặp hơn ở Việt Nam là viêm màng đáy mao mạch gây viêm cơ tim do sốt mò (T. tsutsugamushi). Dấu hiệu điển hình là người bệnh xuất hiện vết Eschar: một vết loét phát ban, hoại tử ngoài da. Tổn thương xuất huyết trong cơ và xuất huyết ngoại tâm mạc cơ tim.
Điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng suy tim kết hợp với kháng sinh. Doxycycline là kháng sinh đặc hiệu điều trị nhóm vi khuẩn Rickettsia.

Rickettsia gây bệnh sốt mò ở người có thể dẫn tới biến chứng viêm cơ tim

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám tim mạch tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

3. Viêm cơ tim do vi khuẩn

- Não mô cầu (N. meningitidis): Độc lực của vi khuẩn não mô cầu gây sung huyết và xuất huyết các cơ quan, trong đó tổn thương tại tim gây chảy máu ngoại tâm mạc và nội tâm mạc, từ đó dẫn tới viêm cơ tim. Người bệnh thường được phát hiện trong bệnh cảnh ứ trệ tuần hoàn và suy tim cấp, đặc biệt là tràn dịch màng ngoài tim chọc hút ra dịch máu. Nếu nuôi cấy vi khuẩn hoặc dịch màng ngoài tim có vi khuẩn thì cần hết sức thận trọng vì viêm cơ tim làm tăng tỉ lệ tử vong do não mô cầu gây ra. 

Hiếm khi gây viêm cơ tim nhưng khi bị sẽ làm tăng tỉ lệ tử vong do não mô cầu gây ra

- Mycoplasma: Đây là vi khuẩn thường tồn tại trên da, niêm mạc và thuộc nhóm nhiễm trùng cơ hội. Khi hàng rào miễn dịch của cơ thể bị suy giảm, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể, đi theo đường máu tới các cơ quan khác nhau gây bệnh. Dưới nhóm hay gây tổn thương tim nhất là Mycoplasma pneumoniae với các dấu hiệu là suy tim ứ dịch và viêm – tràn dịch màng ngoài tim. Bệnh không có điều trị đặc hiệu và vi khuẩn ít đáp ứng với các kháng sinh thường dùng do đặc điểm cấu trúc (nhỏ và không có vách tế bào).

Vi khuẩn Mycoplasma có nhiều đường lây bệnh khác nhau

- Các vi khuẩn khác: Legionella, Salmonella, Psittacosis, Streptococcus, viêm cơ tim do lao hiếm gặp mà thay vào đó thường gặp viêm màng ngoài tim hơn. Ba thể bệnh có thể gặp bao gồm: viêm màng ngoài tim co thắt, tràn dịch màng ngoài tim và viêm màng ngoài tim co thắt – tràn dịch. Người bệnh thường có biểu hiện như: sốt về chiều, ho ra máu, ra mồ hôi trộm,…Làm xét nghiệm dịch hầu họng hoặc dịch màng ngoài tim cấy ra vi khuẩn. Điều trị dựa vào kháng sinh và hỗ trợ giải quyết triệu chứng, nâng cao thể trạng, dự phòng biến chứng là mục tiêu chính.

Kháng sinh là điều trị cốt lõi trong viêm cơ tim do vi khuẩn

Ngoài ra, còn nhiều những yếu tố khác gây ảnh hưởng đến bệnh tim mạch mà chúng ta chưa để ý đến.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367